Dört Mevsim

KASIM 2023

Tatilde sadece vücudunuzu değil, ruhunuzu ve zihninizi de dinlendirmeniz gerekiyor. 

Tatil gibi bir yaz tatili için…

Yazın tüm stresinizden arınmak isterseniz. Bedeninizi ısıtan güneşin ruhunuza da etkisi olumlu yönde olur. Bazen kıştan yaz tatili planları yaparsınız. İş stresi, ailevi sorumluluklar, koşuşturma, büyük şehirde yaşayanlar için trafik ve daha nicesi hem fiziksel hem de ruhsal olarak sizi yorar. Yaz geldiğinde hemen tatile çıkmak istersiniz. Öyle ki bilimsel çalışmalar, düzenli çalışma hayatı olan kişilerde tatilin mutlak bir ihtiyaç olduğuna, tatile çıkmayan kişilerde kalp krizi ve depresyon gibi hastalıkların görülme sıklığının tatile çıkanlara göre önemli ölçüde arttığına işaret ediyor. Tatile çıkmak mevcut rutinin dışına çıkmayı ve stres yaratan tüm faktörlerden uzaklaşmayı sağlıyor. Herkesin değişikliğe ihtiyacı vardır. Tatil bu değişikliği oluşturarak rahatlamayı sağlıyor. “Tatil hele bir gelsin, yan gelip yatacağım, bir daha da kalmayacağım” diyerek dinleneceğinizi düşünebilirsiniz. İşte yaz tatilinde yenilenmenin 10 püf noktası.

‘Görmediğim yer kalmasın’ diye düşünmeyin

Tatilde imkanınız varsa deniz, doğa manzarasını seyredin. Deniz ve orman manzarası zihninizi boşaltmanıza ve sakin bir ruh hali edinmenize yardımcı olur. Gittiğiniz yerdeki gezilecek görülecek yerleri ziyaret edin ama bunları bir görev ve mecburiyet haline getirmeden yapın. “Bir kere geldim her yeri ziyaret etmeliyim” düşüncesi ile kendinizi strese sokmayın.

Yan gelip yatmaktan kaçının

Tatilde şüphesiz fiziksel olarak dinlenmeye ihtiyacınız var ancak hareketsiz kalmaktan kaçının. Hoşunuza gidecek aktivitelere katılın. Yeni anılar, deneyimler biriktirmek ruh halinize pozitif katkıda bulunacaktır.

Kendinizi eve kapamayın

Yoğun koşuşturmaca döneminin ardından kendinizi tükenmiş hissedebilir ve evden çıkmak istemeyebilirsiniz. Ancak izninizi evde geçirmeyin. Yaz tatilinde, psikolojik dinlenme ihtiyacımıza neden olan tüm faktörlerden uzaklaşmak gerektiğinden imkan varsa farklı bir şehirde veya ülkede tatil yapmak bu uzaklaşmayı sağlayacaktır. Şehir dışındaki bir yakınınızın yanına da gitmek de günlük telaşlardan sizi uzaklaştırabilir.

Tartışmaya ara verin

Ailevi sorunlar, ilişki problemleri, işteki olumsuzluklar gibi gündeminizde olan konuları konuşup tartışmaya tatilde ara verin.

Sürekli maillerinizi kontrol etmeyin

İşle ilgili hiçbir şeyi, özellikle laptopunuzu tatile yanınızda götürmeyin. Cep telefonunuzu acil işler dışında çok kullanmayın, devamlı maillerinizi, mesajlarınızı kontrol etmeyin. Unutmayın, zihinsel rahatlama, onu yoran şeylerden uzak kaldıkça gerçekleşir. Aksi halde vücudunuzu dinlendirmiş olsanız da zihninizi dinlendiremediğiniz için tatil dönüşünde kendinizi yorgun hissetmeye devam edeceğiniz kesin.

İş dönüşünü düşünmeyin

Dönüşte sizi bekleyen işleri, sorumlulukları düşünmeyin. Evet, sorumluluklar dönüşte sizi bekliyor ama onları düşünmek “Tekrar acıkacağıma göre yemek yememe gerek yok” diye düşünmek gibidir ve tatilde yaşayacağınız rahatlamayı engeller.

İş arkadaşlarınızdan değil, işyerinden uzaklaşın

İşyerindeki sorumluluklarınızı veya sizi rahatsız eden gelişmeleri düşünmeyin. Buna karşın işyerinde yakın arkadaşlarınızla iletişiminizi kesmeyin. Tatilde olsanız da onlarla sohbet edin ve gerekirse dertleşin. Ancak tatilde sizi üzen ve mutsuz eden olayları objektif bir bakışla yeniden değerlendirin. Belki işin içindeyken mesele ettiğiniz şeylerin o kadar önemli olmadığını görebilirsiniz.

Uykunuzun düzeni kaçmasın

Tatilde uyku düzeninizi çok bozmayın. “Ne de olsa tatildeyim” deyip gece çok geç saatlere kadar uykusuz kalmayın, sabah da çok geç uyanmayın. Dönüşte uyku düzeninizi tekrar eski haline getirmeye çalışmak psikolojinizi olumsuz yönde etkiler.

Ruhunuzu kitap ve müzikle besleyin

Keyifli kitaplar okuyup, keyifli, neşeli müzikler dinleyin. Kitap ve müzik ruhunuzu besleyip zihninizi boşaltmanıza yardımcı olur. Gündemden de habersiz kalmayın. Gelişmelerden haberdar olun.

Tatil arkadaşınızdan emin misiniz?

Çok iyi anlaştığınızı düşündüğünüz arkadaşınızla bile tatilde farklı beklentiler nedeniyle sorun yaşamanız olası. O nedenle zaten kısa olan bu süreyi iyi değerlendirmek ve keyif almak için tatil arkadaşlarınızı iyi seçin, tatile birlikte olmaktan keyif aldığınız kişi veya kişilerle çıkın. Ayıp olmasın diye beraber tatile çıkacağınız insanlar tatilden keyif almanızı engeller ve kendinizi onları memnun etmeye çalışırken bulmanıza neden olur.

Uzm. Psk. SENA SİVRİ

Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu’nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.

İsteyen herkes minimal olabilir mi?

Birçok insan bana bu soruyu sorduğu için yazıma bu soruya cevap vererek başlamak istedim. Soruyu yanlış bulmakla beraber ben cevap olarak hem evet hem de hayır diyeceğim. Öncelikle, elbette herkes minimal olabilir. Sonuçta bu genetik bir mucize, sayılı insanda bulunan doğaüstü bir yetenek veya özel ön koşullar isteyen bir yaşam biçimi değil. Dolayısıyla isteyen herkes minimal olabilir. Burada sormamız gereken asıl soru şu olmalı: Herkes minimal olmak ister mi? Elbette hayır! Minimalist bir yaşam tarzı herkes için uygun olmayabilir. Bazı insanlar hayatlarındaki fazlalıklardan kurtulmak yerine hayatlarını daha fazla eşyayla doldurmaktan keyif alırlar. Sürekli alışveriş yapmak onlara büyük bir tatmin yaşatabilir; evlerindeki eşyalara bakıp yeterli bulmayarak daha fazla eşya almak isteyebilirler, bir şeylerini atacaklar diye ödleri kopabilir. Hatta siz de bu insanlardan biri olabilirsiniz. Bu son derece olağan.

Bu kadar çok eşyayı alarak içinizdeki boşluğu mu doldurmaya çalışıyorsunuz, bir şeylerden mi kaçıyorsunuz, egonuzu mu tatmin ediyorsunuz, bunlar hiçbirimizi ilgilendirmeyen, sizin cevap vermeniz gereken şeyler. O yüzden hiç onlardan bahsetmiyorum. Sonuç olarak herkes minimal yaşamayı seçecek diye bir kural yok. Ancak içerisinde bulunduğumuz telaşlı dünyada, çoğumuz bu çağrıyı kulak vermeliyiz. Tüm bunları sorgulamaya başlayıp, hayatınızdaki her türlü fazlalıktan rahatsızlık duyduğunuz bir noktaya gelirseniz işte o noktada minimal yaşama geçiş yapmak istemeniz halinde keyifle, kolaylıkla geçiş yapabilirsiniz. 

Minimal olmak için bütün hayatımı küçültmeli miyim?

İnsanlar çoğu zaman “Ya hep ya hiç” düşüncesine sıkı sıkıya bağlıdır ve bu tutumdan bir türlü kopamazlar. Bir şeyleri ya abartacak derecede yapmayı seçerler ya da hiç yapmamayı. Aslında birçok değişiklik basit, küçük ve önemsiz görünen bir adımla başlar. Bu hayatımızdaki her şey için geçerlidir.

Resim yapmaya niyet ettikten sonra ilk gününüzde Picasso olamazsınız öyle değil mi? Resim yapmak için bir resim kursuna gittiğinizde her şeye temelden başlarsınız ve o temel kaç yaşında olursanız olun düz çizgi çekmektir. Bu yaşam tarzını benimsemek için de tek bir günde evinizdeki her şeyi atıp tamamen küçülmeniz gerekmez. Minimalizmin temel fikirlerinden bazılarını alıp kendi hayatınıza dahil ederek yavaş yavaş başlamanız pek tabii mümkündür. Minimalist olmayı düşünen insanlar genellikle 3 kategoriye ayrılır. İlk kategorideki insanlar direkt çöp kutusunun yerini sorarlar. İkinci kategoridekiler “yerim dar” diyenlerdir ve son kategoridekiler işe nereden başlayacağını bilemeyenlerden oluşur. Hangi kategoride olursanız olun minimal yaşama geçiş rehberini okuduktan sonra tüm bu sorularınızdan ve ikilemlerinizden kurtulacağınıza emin olabilirsiniz.

Peki, minimalizm nedir?

İnsanların ihtiyaçları sınırsız ve sonsuzdur. Platon’un da dediği gibi, önemli olan hayatta en çok şeye sahip olmak değil, en az şeye ihtiyaç duymaktır. Neyin ihtiyaç olduğu sorusu iste günümüzde artık cevabı olmayan bir sorudan öteye geçmiyor. Bu işin temeli ise şu; her şeyin bir amacı olmalıdır ve amaç yoksa ihtiyaç da yoktur. Gerçekte minimal yaşam sadece sadelikten, yalınlıktan hoşlanan insanların değil hareketli ve kalabalık olmayı seven insanların da izleyebileceği bir yol sayılabilir ve herkese hitap etmektedir. Fransızca kökenli minimum kelimesinden türemiş olan minimalizmi, modern sanat ve müzikte başlayıp, kökeni 1960’lara kadar giden, sadelik ve nesnelliği ön plana çıkaran bir akım olarak tanımlamak mümkündür. Neyin az olması gerektiği ise işin felsefi kısmı sayılabilir.

Aslında ihtiyaçlarımız değil isteklerimiz sonsuzdur. Minimalizmde insanlar kasıtlı olarak sadece ihtiyacı olan şeylerle yaşarlar. Daha az maddi eşyaya sahip olmak ve ona uygun yaşamak, günlük hayatınızda zamandan da tasarruf etmenize olanak sağlar. Gerçek anlamda eşyanın yükünden kurtulmuş olursunuz. Minimalist yaşam, eşyalara daha az zaman ve daha az para ödemeyi sağlarken, gerçek yaşama da daha fazla enerji harcama özgürlüğü sağlar. Tutkularımızın peşinden gitmemize, doyumsuzluğa ve tatminsizliğe son vermemize olanak sağlarken yaşam amacımızı keşfetmemiz için de bize bir yol gösterir.

Nasıl minimalist olunur?

Minimalizmin gerçek anahtarı hayatımıza değer katmayan şeylerden kurtulmak ve yer açmaktır. Bu nedenle, minimalizm veya minimalist bir yaşam tarzı, neyin önemli olmadığına odaklanır. Başka bir deyişle yaşantımızda daha azıyla hayattan daha çok keyif almakla ilgilidir. Artık temel bir minimalizm fikrimiz oluştuğuna göre, minimal bir yaşam tarzını benimsemek için hangi adımları uygulamamız gerektiğine gelin hep birlikte bakalım.

11 adımda minimal yaşama geçiş hazırlıkları

Minimal yaşama geçiş yapmadan önce kendinize keyifli bir geçiş koridoru yaratmaktan çekinmeyin. Peki bu geçiş koridorunun amacı ne? Bu koridor size, mevcut hayatınızda ufak değişiklikler yaparak minimal yaşama hazırlanmak ve bakış açınızı yeni yaşamınıza göre şekillendirmek için gerekli zamanı verecek. Böylece kendinizi zorlamadan, hayatınızı ve zihninizi senkronize ederek keyifli bir geçiş yapmış olacaksınız.

Kendinize kişisel bir hedef belirleyin

Minimal yaşama geçmeden önce hedefinizi koyun. Amacınız ne? Evinizdeki fazla eşyalardan kurtulmak mı, evinizdeki tüm eşyalardan kurtulmak mı? Tüm kıyafetlerinizi bağışlayıp sadece 3-5 parça eşya mı bırakacaksınız? Ya da tüm kıyafetlerinizi sadece tek bir dolaba sığacak kadar mı küçülteceksiniz? Ulaşmak istediğiniz hedef her neyse onu ayrıntılarıyla belirleyin. (Hatta yazarak planlamayı tercih edebilirsiniz.) Hazırlık aşamasında kurtulacağınız eşyalara düşüncelerinizin de eşlik etmesine izin verin. Minimalist yaşam tarzı sakin ve huzurlu bir zihni de beraberinde getirir. Farkındalık huzurlu bir zihin yapısına sahip olmanıza yardımcı olur. Kendinizi kötü hissettiren her şeyi bir kenara bırakın. Yolunuza çıkan, sizi rahatsız eden ve odaklanmanızı engelleyen durum ve olaylardan kurtulun. Kendinizi iyi hissettiren şeylere odaklanın.

Ev düzeninizi minimal olarak planlayın

Evinizdeki mevcut eşyalara şöyle bir göz atın. Kullanmadığınız eşyalar hangileri? Hangi eşyalar hiçbir fonksiyonları olmamasına rağmen sadece yer kaplıyor? Evinizdeki tüm odaları gözden geçirin ve görünürdeki eşyaların hangisinin işinize yaradığını hangilerinin yaramadığını tespit edin. Gerçekten ihtiyacınız olmadığına karar verdiğiniz eşyaları hayatınızdan çıkarmak için hazırlık yapın. Hangi eşyayı tutup hangi eşyadan kurtulacağınıza Kon Mari yöntemiyle da karar verebilirsiniz. Ama o zamana kadar basitçe şu soruları sormayı deneyebilirsiniz:

• Bu eşyayı en son ne zaman kullandım?
• Bu eşya kullanışlı mı?
• Bundan kaç tane var ve benim kaçına ihtiyacım var?
• Bu eşyadan hoşlanıyor muyum?
• Bu eşyayla keyifli anılarım var mı?
• Bunu temizlemekle uğraşmaya değer mi?

Mevcut eşyalarınızı daha verimli şekilde kullanmak da bu aşamanın en önemli parçalarından bir tanesidir. Örneğin evinizde 3 tane sehpa varsa, salonunuzu sadece 1 tanesi tutacak şekilde organize etmeyi düşünebilirsiniz. Açıktaki eşyalarla ilgil planlarınız tamamlandığında bu defa dolapların içindeki eşyalara geçiş yapabilirsiniz. Dolapların içindeki eşyalar için de yapmanız gerekenler hemen hemen aynıdır. İhtiyacınız olmayan, size hizmet etmeyen, işlevi olmayan eşyalardan kurtulun.

Kendinize karşı dürüst olun

Sahip olduğunuz eşyalardan kendi arzunuzla vazgeçmek son derece zor olabiliyor, biliyorum. Bunu hayatının büyük bir çoğunluğunu her şeyin koleksiyonunu yaparak ve tüm anılarını saklayarak geçirmiş biri olarak söylüyorum. Seneler boyu yaptığım koleksiyonların hepsinden kurtulmak benim için de kolay olmadı. Hatta birçoğunu ya bir gün ihtiyacım olursa diye atmamak için epey direndim. Siz de bu süreçte birçok şeyi “bir gün lazım olur.” diyerek elinizde tutmak isteyebilirsiniz. Ama içten içe bir yanınızın o eşyaların belki birkaç sene daha hiç kullanılmadan orada kalmaya devam edeceklerini bildiğine eminim. O yüzden kendinize karşı dürüst olun. Çekmecelerinde ne olduğunu bile bilmediğiniz mobilyalar gereksiz eşyalardır. En az 5 aydır giymediğiniz kıyafetler ihtiyacınız olmayan kıyafetlerdir. En azından 3 aydır kullanmadığınız ve varlığını unuttuğunuz bir eşyaya gerçekte ihtiyacınız yoktur. Bu eşyaları hayatınızdan çıkarın.

Sosyal ağlardan faydalanın

Minimal yaşama geçiş sürecinde evinizdeki ve dolaplarınızdaki fazlalık eşyalardan kurtulmak için sosyal ağlardan faydalanın. Bu eşyaları ihtiyacı olanlara ücretsiz verebilirsiniz, satabilirsiniz ya da ihtiyacınız olan başka şeylerle takas yapabilirsiniz. Tüm bunları gerçekleştirmek için sosyal medyadaki gruplardan, alışveriş uygulamalarından faydalanmak son derece iyi ve hızlı bir yöntemdir. Hızlıca elinizden çıkarmak istediğiniz eşyaları ya uygun fiyatlara satın ya da bağışlayın. Eğer çevrenizde eşyalarınızı bağışlayabileceğiniz birileri yoksa Facebook gruplarında veya Letgo gibi uygulamalarda eşyalarınızı bağışlayabileceğiniz birilerini kolaylıkla bulabilirsiniz.

Alışverişlerinizde reform yapın

Alışveriş merkezleri ve marketler bize daha fazla şey satabilmek için özenle dizayn edilmiştir. Birçoğumuz bu gibi yerlere gittiğimizde evimize ihtiyacımız olan şeylerin yanında ihtiyacımız olmayan tonla şey alarak döneriz. Bunun sırrı bizi tüketime teşvik eden markaların türlü hinlikleridir. Ama onlar bize daha fazla şey satmanın yollarını buluyorlarsa biz de sadece ihtiyacımız olanları almanın yolunu bulabiliriz. Bunun için en kolay yol ise liste yapmaktır. Evet doğru duydunuz. Liste yapmak. Çok kolay öyle değil mi? Evdeyken tüm ihtiyaçlarınızı iyice düşünüp listeleyin. Alışverişe gittiğinizde de listenize odaklanın ve başka hiçbir şey almadan eve geri dönün. Listeniz üzerinde ne kadar kafa patlatırsanız o kadar iyi. Böylece hiçbir şeyi eksik bırakmadığınıza emin olursunuz ve reyonların arasında alışveriş arabasıyla “başka bir şeye ihtiyacım var mıydı acaba ya?” diye gezerek daha fazla şey alma ihtimalinizi artırmazsınız. Çünkü ihtiyacımız olmayan şeyleri en çok bu şuursuz gezintiler esnasında alırız.

Buna gerçekten ihtiyacınız var mı?

Minimal yaşama geçiş yaptığınız andan itibaren kendinize sıklıkla sormanızı tavsiye ettiğim bir soru bu: “Buna gerçekten ihtiyacım var mı?” Uzun yıllardır sürdürdüğünüz bazı alışkanlıklar, ilk bakışta o ürüne ihtiyacınız olduğunu düşünmenize sebep olabilir. Bu son derece doğal. Ancak bu soruyu sordukça dürtüsel olarak satın aldığınız şeylere aslında hiç de ihtiyacınız olmadığını fark edersiniz. Tüm alışverişlerinizde ya da takaslarınızda kendinize bu soruyu sormayı ihmal etmeyin. Bu soruyu takaslarda sormak da önemlidir. Hatta bir çekilişe katılmak istediğinizde ya da eşantiyon bir ürün almak istediğinizde de bu soruyu sormanız gerekir. Sonuçta bir şey sırf bedava olduğu için onu hayatınızda tutamazsınız öyle değil mi? Kısacası ihtiyacınız yoksa hiçbir şeyi almayın. Reklam, moda ve diğer insanların fikirlerinin, sosyal medyanın sizi etkilemesine izin vermeyin. Tüketimde bu sadece size anlık bir tatmin sağlar; anlık tatminin sonrası ise sadece yüktür.

Tercihlerinizi değiştirin

Minimal yaşama geçiş yaparken alışverişlerinizde yapacağınız bir diğer reform da tercihleriniz olmalı. Tercihlerinizi kaliteli ürünlerden yana yapın. Yeni bir şey satın almak istediğinizde yüksek kaliteli ürünler satın alın. (Markadan bahsetmiyorum, kaliteden bahsediyorum.) Böyle bir ürüne belki daha çok para vereceksiniz ama aldığınızda kullanım ömrü daha uzun olacak ve minimal yaşarken uzun vadede karda olacaksınız.

Buna şöyle basit bir örnek vermek istiyorum; bugün piyasadaki tüm ünlü kot markaları, marka değerlerinin derecesi fark etmeksizin tek bir şey ister: Size daha fazla kot satmak. Bu markaların size daha fazla kot satabilmek için uyguladığı birkaç yöntem vardır. Bunun için şüphesiz reklamları ve güzel bedenleri kullanırlar. Yaptıkları bir diğer şey de ürünlerin kullanım ömrünü azaltmak ve bunu bir modaya dönüştürmektir. Taşlanmış kotlar, yırttık kotlar tam olarak bu amaca hizmet eder. Kullanım ömrü kısa olan bu kotlar eskidiğinde veya deformasyona uğradığında yenisini almak zorunda kalırsınız. Bu markalar yerine sürdürülebilir bir yaşam yaratmayı arzulayan ve etik üretim yapan markaları tercih edin.

Çevrenizdekilerle anlaşın

Yakın çevrenizi bir noktada ihtiyacınız olmayan şeyleri hayatınızdan çıkardığınız konusunda bilgilendirmeyi düşünebilirsiniz. Böylece size özel günlerde kullanmayacağınız, ihtiyacınız olmayan hediyeler almazlar, siz de reddetmek zorunda kalmazsınız. Tabii siz herhangi bir koşulda insanların size aldıkları hediyeleri reddetmek zorunda değilsiniz. Minimal yaşamın anayasasında öyle bir kural yok. Ben kişisel olarak böyle bir yol izliyorum sadece. Arkadaşlarımı ve ailemi ihtiyacım olmayan şeyleri hayatımda istemediğime dair bilgilendirdim. Bana hediye almak yerine bağış yapmalarını ya da ihtiyacım olan bir şey olup olmadığını sormalarını rica ettim. Bu sayede ihtiyacım olmayan şeylerle karşılaşma ihtimalim de epey düşmüş oldu. Merak edenler olursa diye bu yöntemimi sizinle de paylaşmak istedim.

Hayatınıza kıymet verin

Her şeyden önce hayatınıza kıymet vererek başlayın. Bu dünyada geçireceğimiz vakti keyifle geçirmek tamamen bizim elimizde. Gerçekten bu süreyi ihtiyacımız olmayan onlarca nesneyle çevrili bir evde mi geçirmek istiyoruz? Sürekli geçmişte yaşamamıza sebep olan anıların arasında kaybolmak ne kadar doğru? Sahip olduğumuz eşyaları her olası taşınmada oradan oraya taşımak istiyor muyuz? Her şeyi bir kenara bırakalım, bu eşyalar gerçekten temizlik yaparken normalden daha fazla efor sarfetmemize ve zaman kaybetmemize değiyor mu? İyi düşünün.

Geri ve ileri dönüşüme önem verin

Minimal olmanın ilk koşullarından birinin ihtiyaç fazlasını hayatımızdan çıkarmak olduğunu artık biliyoruz. Bir diğer koşul da mevcut eşyaları dönüştürebilmektir. Hayatınızda ihtiyacınız olmayan şeyleri değerlendirmenin farklı yolları olup olmadığını gözden geçirin. Ancak bunu sadece gerçekten ihtiyacınız varsa yapın. Herhangi bir şeyi “Ya bir gün yaparsam” diye saklamamayı artık öğrendik. Örneğin plastik kaplar çiçek yetiştirmek için muazzam saksılar haline getirilebilir ya da cam kavanozlar konserve yapmak için son derece kullanışlı olabilir. Eskiyen ve artık giyilmeyecek durumda olan kıyafetleriniz iyi birer yer bezi ya da el bezi olabilir. Eğer bu eşyaları evinizde kullanmayacaksanız da plastik, kağıt, cam, ambalaj gibi ürünlerinizi dönüşüme kazandırın. Tamir gerektiren eşyalarınızı değiştirmek yerine onları onarmayı öğrenin.

Motivasyonunuzu hatırlayın

Neden daha azla yetinmeyi seçtiğinizi kendinize sık sık hatırlatın. Özellikle işler zorlaştığında bunu hatırlamanın büyük faydası vardır. Aşama aşama yaptığınız değişikliklerin sizi ne kadar hafiflettiğine, hayatınızda neleri değiştirdiğine dair bir günlük tutmayı düşünebilirsiniz. Ancak elbette günlük tutmanız şart değil. Bunların hepsini zihninizin bir köşesine not edin ve daha fazlasını arzulamaya başladığınızda kendinize hatırlatın. Bunu yaparken aynı zamanda sahip olduğunuz her şey için şükredin. Sahip olduklarınıza değil de sahip olmadıklarınıza odaklanırsanız her zaman eksik ve memnuniyetsiz hissedersiniz. Sahip olduğunuz onca şeyi görebilmek size aslında ne kadar yeterli olduğunuzu hatırlatacaktır.

Minimalist yaşamı anlamanıza yardımcı olacak bir belgesel

Minimalizmi biraz daha yakından tanımak isterseniz Matt D’Avella’nın yönetmenliğini yaptığı Minimalizm belgeselini izlemenizi tavsiye ederim. Bu belgeselde insanların senelerdir farklı yöntemlerle tüketime teşvik edilmesinin sonuçlarına, hayatlarımızı daha az şeyle nasıl sürdürebileceğimize ve aslında azla ne kadar mutlu olabileceğimize dair detaylar anlatılıyor. Sadece 1 saat 20 dakikada hayata dair tüm alışkanlıklarınızı gözden geçirebilirsiniz. Belgeseli Netflix’te Türkçe altyazılı olarak izleyebilirsiniz.

Peki çok sevdiğim bazı eşyalarımı tutmaz mıyım?

Minimalist yaşama geçiş sürecinde belki de en sık sorulan sorulardan biri de bu. Çok sevdiğiniz bazı eşyalarınızı tabii ki tutabilirsiniz! Minimal yaşamda temel amaç size iyi hissettirmeyen, işlevi olmayan ve kalabalığa sebep olan eşyalardan kurtulmaktır. Eğer figür koleksiyonunuzla çok mutluysanız onu atmayın, pul koleksiyonunuzu çok seviyorsanız bırakın kalsın. Sadece size iyi hissettirmeyen, baktığınızda iyi duygularla doldurmayan, amacı olmayan ve işlevsiz kalan eşyalardan kurtulun!

MELKE

HAZİRAN 2023

Güneş Gözlüğü Tercih Ederken Dikkat Edilmesi Gereken Yedi Nokta!

• Camlar Ultraviyole Işınlarını Bloke Etmeli

Güneş ışınları, insan gözlerinin algılayamayacağı veya hissedemeyeceği oranda ultraviyole (UV) radyasyonu yayar. Gözlerimizi güneşten korumamızı sağlayan güneş gözlüklerinin UV ışınlarından koruyucu özellikte ve gözümüze uygun olmalıdır. Kaliteli bir güneş gözlüğünde öncelikle camın renginin koyu ya da açıklığından ziyade ultraviyole (UV) ışığını engelleyip engellemediği önem taşımaktadır. Güneş gözlüklerinin mutlaka UV ya da morötesi ışınları kestiğine dair bir sertifikası olmalıdır. Normalde her gözlük camı UV’yi değişik oranlarda bloke edebilmekle birlikte etkili UV blokajı için özel kaplamalar kullanılması gerekmektedir. Güneş gözlüklerinin ışığı bloke etme gücü UV200, UV400 ve UV600 gibi ibarelerle belirtilmektedir. Özellikle deniz kenarında ve kayak yaparken minimum UV400 korumalı güneş gözlüklerinin kullanılması gerekir.

• CE (Conformité Européene) Belgesi Olmalı

Gözlüğü taktığınızda bulanık görmemelisiniz ve detaylar kaybolmamalıdır. Kaliteli güneş gözlüklerinde güvenilir tescil belgesi olmalıdır. 1995’ten bu yana Avrupa Birliği standartlarına göre kaliteli gözlüklerin üzerinde CE (Conformité Européene) ibaresi bulunmaktadır. CE belgesi, ürünün minimum güvenlik koşullarına uygun olduğunu ifade etmektedir. Gözlük alırken camların boyama ve mika olup olmadığına, camda çizik, kabarcık ve eğrilik bulunup bulunmadığına dikkat edilmelidir.

• Gözlük Dikey Bir Çizgiye Odaklanmalı

Kaliteyi anlamanın bir başka yolu da gözlüğü taktıktan sonra dikey bir çizgiye odaklanmaktır. Bu durumda numarasız bir güneş gözlüğünü hareket ettirdiğinizde görüntü hareket etmez. Gözlüğü hafifçe yukarı aşağı, sağa sola hareket ettirdiğimizde bu çizgide oynama ya da kırılmalar oluyorsa o gözlük uygun değildir.

• Işık Emilim Oranı Uygun Olmalı

Kullanım kılavuzlarında yer alan “ışık emilim oranı”, gözlük camının dışarıdan gelen ışığın ne kadarını emdiğini, ne kadarını yansıttığını ve ne kadarını içeri verdiğini ifade eder. Şehir ortamında yüzde 40-50, güneş ışınlarının daha dik geldiği dağlık bölgelerde yüzde 50-70, deniz kıyısında ve kayak yaparken yüzde 80-85 emilim uygundur.

• Her Pahalı Gözlük, Kaliteli Demek Değildir

Kaliteli bir güneş gözlüğünün mutlaka “UV ışığını engelleyici” özellikte olması gerektiğinin altını çizen uzmanımız, bu özelliği olmayan güneş gözlüğünün sadece fazla ışığın geçmesini engellediğini de belirterek şunları aktarıyor: “Ancak bu engelleme hiçbir fayda sağlamaz, aksine zarar verir. Çünkü renkli cam takıldığında göz bebeği küçülmez. Böylece zararlı UV ışını göz içine bol miktarda girer. Kaliteli bir güneş gözlüğünün kalite ve UV blokaj belgeli olması gerekir.”

• Gözlüğün Aynalı Veya Polarize Camlı Olması Ekstra Koruma Sağlamaz!

Aynalı camlar göze gelen ışığın bir kısmını geri yansıttıkları için özellikle şiddetli ışığın olduğu deniz kenarlarında tercih edilebileceğini söyleyen uzmanımız “aynalı kaplamalar göze gelen ışık miktarını düşürmekle birlikte UV blokaj oranını etkilememektedir. Polarize cam özelliğinin de normalde ultraviyole blokajıyla ilişkisi olmamakla birlikte hem polarize olan hem de etkili ultraviyole blokajı yapabilen camlar daha emniyetli ve iyi bir görüş konforunu sağlarlar. Gözlük camı rengi ile camın içindeki UV koruması arasında hiçbir ilişki yoktur” dedi.

• Sahte Güneş Gözlüğü Takmaktansa, Hiç Takmamak Daha İyidir!

Sahte gözlük takmaktansa hiç takmamak daha iyidir. Sadece görünen ışığı kesen ama UV ışınlarına karşı bir blokaj sağlamayan güneş gözlükleri, gözbebeğinin gözün kendini doğal yolla koruma özelliğini devre dışı bırakır. Gözbebeği, güneş gözlüğünün sağladığı karanlık ortamda iyice açılacağından, görünmeyen UV ışınları açık gözbebeğinden içeri çok fazla oranda girer. Bu nedenle, UV filtresi olmayan sahte güneş gözlükleri kullanılmamalıdır.

Doğru Bildiğimiz Yanlışlar…

• UV koruması, gözlüğün renginin koyuluğu ile değil yapım maddesi ile ilgilidir. Renklendirme oranı, sadece ışığın şiddetini azaltarak görme konforu sağlar.
• Polarize camlar parlamayı keser fakat UV ışıklara karşı koruyuculuğu yoktur.
• Gözlükleri giysilerin ucuyla temizlemek, çantaya ya da cebe gelişigüzel atmak sıklıkla yapılan yanlışlıkların başındadır. Bu hatalar cam üzerinde mikro çizikler oluşmasına neden olur. Gözle görülmeyen bu çizilmeler zaman içinde görme kalitesini bozar.
• Gözlüğün kullanılmadığı zamanlarda orijinal kutusunda saklanması; temizliğin ise akan su, sabun veya ürünle birlikte verilen mikrofiber bez ile yapılması gerekir
• Kontakt lens kullanan kişilerin, lensleri UV filtreli dahi olsa üzerine güneş gözlüğü takmaları gerekir. Güneş gözlükleri, kontakt lens kullanıcılarının sıklıkla karşılaştığı gözlerde kuruma sorununa karşı koruma sağlar.
• Güneşin çok yoğun olduğu ortamlarda güneş gözlüğü ile beraber mutlaka siperli şapka desteği ile beraber güneş ışınlarının istenmeyen etkilerinden gözümüzü korumalıyız.

Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Güneş Çarpmasıyla: Sıcaklık ve baş ağrısı

Baş ağrısı olan hastalar özellikle de migren hastaları baş ağrılarının sıcak havalarda arttığını fark etmektedirler. Bununla ilgili yapılan bazı çalışmalar da bunu destekler şekildedir. Ayrıca sıcak havaya eklenen nem oranının artışında da daha çok baş ağrısına neden olabileceği de saptanmış. Yani nemli ve sıcak yaz günlerinde baş ağrısı çekme olasılığınız artıyor hele de sıcakta yürüyüş yapıp yeterli sıvı almaz ve vücudunuz susuz kalırsa, güneş çarpmasıyla birlikte baş ağrısı riski daha da artmaktadır.

National Headache Foundation’ın çalışmalarına göre, kronik baş ağrısı ya da migreni olan hastaların %75’inin sıcaklık artışı ya da diğer bir tetikleyici faktör olan rüzgârlı havalardan kaçınmalarından dolayı dışarıda yapılan spor faaliyeti gibi aktivitelere katılamadıkları gösterilmiş. Yazın özellikle deniz kenarlarında sıcak havada tetikleyicilere eklenen bir diğer faktör ise parfüm kokusu olan güneş kremi kullanmak. Hastalar aslında kokuların migrenlerini tetiklediklerini çok iyi bilirler fakat krem sürerken bu detay gözden kaçabilir. Baş ağrısı aynı zamanda sıcak çarpmasının da önemli bir belirtisidir. Sıcak çarpması sıcak havada ve yüksek nem ve fazla hareket sonucu oluşur. Zonklayıcı baş ağrısının yanında kas krampları, çarpıntı, mide bulantısı ve kusma, yorgunluk, kuru ve soğuk bir cilde neden olur. Dehidratasyonun (sıvı eksikliği) sıcak çarpmasında rolü çok fazladır. Sıcak çarpması olduğunda sıcaklığı düşürme amacı ile olması gereken terleme gerçekleşemezse vücut ısısı düşürülemez. Sıcakta baş ağrısı ve bu diğer bulgular olduğunda mutlaka yaptığınız faaliyetlere ara verin, bol su için ve gölge bir yere gidin.

Güneş Çarpmasıyla: Ortostatik Hipotansiyon

Sıcak havalarda daha sık görülen bir diğer nörolojik semptom ise baş dönmesi ve dengesizlik hissidir. Bu gibi durumlarda sıcak nedeni ile sıvı kaybedilmesi sonucu tansiyon düşer özellikle de ayağa ani kalkışlarda fenalık hali ve baş dönmesi gibi bir his sık yaşanır. Bu gerçek bir vertigo gibi etrafın dönmesi şeklinde şiddetli bir baş dönmesi değil daha çok bu ortostatik hipotansiyona bağlı değişikliklerdir. Hasta ayağa kalktığında bunu kısa süreli olarak artmış şekilde yaşar ve telaşlanarak doktora başvurur. Doktor hastanın hikayesini dinlemeli, dizziness denilen bu durum muayene ile gerçek vertigodan ayrılmalı ve buna göre tedavi edilmelidir. Ortostatik hipotansiyona eğilimi en çok olan kişiler ise Parkinson hastalarıdır. Bu nedenle sıcak havalarda herkesin sıvı alımı artırılmalı fakat Parkinson hastaları buna özellikle önem vermelidir. Zaten ayağa hızlı kalktığında çok kolay denge bozukluğu yaşayan bu hastalar sıcaklarda daha çok düşük tansiyon semptomları yaşamaktadır. Sıcak havada ayrıca susuz kaldıklarında vücutlarındaki ilaç oranları da değişmekte ve Parkinson bulguları da bundan etkilenmektedir. Sıcakta ortostatik hipotansiyon ya da tansiyon düşüklüğü yaşayan kişiler sıklıkla baş dönmesi şikâyeti ile doktora başvurmaktadır. Hatta bu durum çok ileri olduğunda hastanın ani olarak tansiyonu düşmüşse ani bilinç kaybı yani senkop nedeni ile acil olarak doktora başvururlar. Senkop vakaları bu havalarda artmakta. Bilinç kaybı olması da hastalarda epilepsi gibi hastalıkları akla getirdiğinden bu kişiler endişeli şekilde doktora hatta acil servislere başvurmaktadırlar. Demek ki sıcak havalarda tüm organlarımız daha hassasken, beynimiz özellikle sıvı azlığına ve tansiyon düşüklüğüne daha hassas olduğundan daha çok doktora başvurma nedeni olmaktadır.

Sıcak havalarda dengesizlik ve tansiyon düşmeleri herkeste olabilir fakat bu durumların yaşlıları özellikle de Parkinson hastalığı, Alzheimer hastalığı ya da inme gibi nörolojik hastalığı olan kişileri daha çok etkileyebileceği ve hayati tehlike oluşturabileceği unutulmamalıdır. Yaşlı kişilerin sıcakta fazla kalmamaları ve bol sıvı tüketmeleri gerekmektedir. Unutulmaması gereken bir diğer durum ise sıvı eksikliği geliştiğinde Alzheimer hastalığı ya da diğer demansları olan yaşlı hastaların unutkanlıklarının hızla artabileceği, kafa karışıklığı yaşayabilecekleridir. Bu hastaların yakınları onları genellikle birden kötüleştiği, unutkanlıklarının ve huzursuzluklarının arttığı şeklinde şikâyetlerle doktora getirirler. Fakat sadece bu hastaların sıvı açığını kapatmak bile önceki durumlarına dönmelerini sağlayacaktır. Yani sıcak hava beynimizi çok kolay ve önemli derecede etkileyebilmektedir.

Güneş Çarpmasıyla: Multipl Skleroz (MS) hastalığı

Yapılan çalışmalarda MS hastalarının yaklaşık olarak %60-80’inde sıcağa karşı hassasiyet vardır. MS hastalarının şikâyetleri sıcak havalarda geçici olarak artabilir. Bu hastalar vücut ısılarında fiziksel egzersiz ya da daha sıcak bir yere gitme sonucunda ortaya çıkacak olan hafif bir artışa karşı bile hassastırlar. Bu sıcak hassasiyeti ile semptomların artış göstermesi, hastanın gerçek olmayan şekilde kötüleşme peryoduna girmiş gibi görünmesine neden olur. Bu şekilde ısı yükselmeleri aslında sinirlerin hasar görmesine neden olmamaktadır. Hastaların çoğu kendiliğinden semptomlarının sıcaklarda geçici olarak arttığını fark edebilirler. Bu kötüleşme aslında sıcağın oluşturduğu ayrı bir hasara bağlı değildir, MS hastalarında zaten hasarlı olan sinir kılıfı nedeni ile ileti bozuk olduğundan sıcakta bu bozuk olan ileti kolay bloke olmakta ve sinirin görevinin etkilediği alanda belirtilerin artışına neden olmaktadır.

Bu nedenle MS hastalarının yazın sıcak havalarda ve özellikle de öğlen saatlerinde dışarıda bulunmamaları önem kazanmaktadır.

Prof. Dr. Yaşar Kütükçü

Yaşam alanlarınıza doğanın kokularını taşımanın yolu oda kokuları ve kokulu mumlardan geçiyor. Çiçekten baharata istediğiniz kokuyla odanızın havasını pratik bir şekilde yenileyebilirsiniz.

YAPIN:

• Kuru yapraklardan potpuri yapın.
• Kokuları mevsime göre değiştirin. Rahatlıkla bulabileceğiniz yaz ve kış kokularını deneyebilirsiniz. Yazın nergis, gül, mine, limon; kışın ise tarçın, elma, karamel, vanilya ve biberiye gibi kokuları tercih edin.
• Kullanım süresini uzatmak için mumunuzu söndürdükten sonra fitilini düzleştirin ve ucundan bir cm’den uzun olmayacak kadar kesin.

HAVAYI TAZELEYİN

Doğal ve pratik bir hava tazeleyici için, taze biberiye dallarını ve limon dilimlerini su dolu bir kapta ocağa koyun, kaynamaya yakın bir dereceye kadar bir süre ocakta ısıtın. Oluşan buhar evin içerinde toplanır ve havaya bitkilerin kokusu yayılır. Sonrasında sıvıyı soğumaya bırakın ve süzerek sprey şişesine koyun. Şişeyi buzdolabında tutun ve gerektiğinde etrafa sıkarak havayı tazeleyin.

Havlular nasıl temizlenmeli ve kabartılmalı? Evdeki bakteri yuvalarından biri

Çalıştığınız masayı temizleyin. Hafif nemlendirilmiş bir mikrofiber bez ile bilgisayarınızın ekranını silin. Mouse’unuzu da temizledikten sonra bilgisayarınızın ekranına eğlenceli veya baharı yansıtan bir duvar kağıdı yükleyin.

Ev ya da iş yeri temizliğinde kullanılan çeşitli temizlik ürünleri ve kimyasallar var. Hem bu ürünleri sağlığa zarar vermeyecek şekilde kullanmak hem de tasarruf etmek için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar da mevcut.

Temizliğe başlamadan önce kombinizi kapatın. Radyatörlerinizin temizliği için uzun fırçalar kullanın. Çünkü aralara girmesi için ince ve uzun bir fırçaya ihtiyacınız olacak. Ayrıca elektrik süpürgesinin ince uçlu aparatlarını kullanabilirsiniz. Genellikle radyatörlerin üst ve yan kapakları çıkabilir. Bu da hem onları temizleyebilmenizi hem de iç kısımlara daha kolay ulaşmanızı sağlar. Ayrıca radyatörlerinizin doğru çalışıp çalışmadığını da kontrol edebilirsiniz. Eğer ısı farklılıkları varsa radyatörlerini içindeki havayı boşaltabilirsiniz.

Klasik bir şömineniz varsa en iyisi profesyonellerden yardım alarak baca temizliğinizi yaptırmanız.

Eğer gazlı bir şömineniz varsa, elektrik süpürgesinin hortumuna takılan mini aparatlar yardımıyla temizleyin. İçinde taşlar varsa onları da süpürmemek için elektrik süpürgesinin uç kısmına ten rengi bir çorabı geçirebilirsiniz. Son olarak öndeki cam panelleri sprey cam temizleyici ile silebilirsiniz.

Elektrik süpürgesi ile temizlik yaparken toz torbasını boşaltmamak, temizlediğiniz alanlara yeniden toz yayılmasına neden olur. Bu nedenle temizlik sırasında sıklıkla süpürgenizin torbasını boşaltmalısınız.

• Mutfak tavanını silin.
• Fırını temizleyin.
• Buzdolabının içini silin.
• Mutfak dolaplarının içini boşaltın ve temizleyin.
• Raflara asılı mutfak gereçlerini silin.
• Kiler dolabındaki yiyeceklerin son kullanma tarihlerini kontrol edin ve ayıklayın.
• Derin dondurucunun içini temizleyin.

• Deri mobilyalarınızı temizleyin.
• Kitaplığınızdaki kitapların şekillerinin bozulmaması ve kırışmaması için yerlerini değiştirin.
• Ağır perdeleri, halıları ve örtüleri kaldırın.

• Tarihi geçmiş kozmetik, duş malzemesi ve ilaçlarınızı atın.
• Klozet, duşakabin gibi alanları temizleyin.

• Şiltenizi döndürün.
• Şiltenizin ve yatak çerçevenizin tozunu alın.
• Yastıkları yıkayın.
• Battaniyeleri ve yorganları kuru temizlemeye verin.
• Dolapların içini temizleyin ve baharlık kıyafetlerinizi çıkarın.

Zemin temizliğinde malzeme önemli. Zemini kaplayan malzemenin cinsine göre malzeme ve araçları seçmek gerekir.

AHŞAP PARKE NASIL TEMİZLENİR?

SERAMİK KARO NASIL TEMİZLENİR?

BAHAR TEMİZLİĞİ – DUVAR NASIL SİLİNİR?

MUTFAK DUVARINDA YAĞ KİRİ NASIL TEMİZLENİR?

CAM SİLMENİN PÜF NOKTALARI

MERMER LAVABOLAR NASIL TEMİZLENİR?

PASLANMAZ ÇELİK Mİ?

HER GÜN YAPMANIZ GEREKEN 5 TEMİZLİK VE DÜZEN ADIMI

İşte size bahar aylarında uygulamanız gereken 10 sağlık önerisi :

Makyaj malzemelerinize bahar temizliği yapın Pek çok ürünün olduğu gibi makyaj malzemelerinin de bir kullanma süresi vardır. Ne zaman satın aldığınızı bile hatırlamadığınız maskara, kapatıcılar ve diğer malzemelerinizi çantanızdan atın. Böylece göz enfeksiyonu riskini ya da bakterilerin neden olduğu başka rahatsızlıkları minimize edersiniz.

Bahar Aylarına Dikkat!

Bahar Geldi Sağlık Getirdi

Spor öncesi BESLENMEDE nelere dikkat etmeli?

Kaynak1. Arlene Semeco.
Pre-Workout Nutrition: What to Eat Before a Workout.
healthline.com – 2018

2. Veronica Zambon
7 of the best muscle-building protein powders
medicalnewstoday.com – 2020

3. Erica R Goldstein ve ark.
International Society of Sports Nutrition Position Stand: Caffeine and Performance.
J Int Soc Sports Nutr – 2010